Door dr. Mark Pettit, DDS

Misschien vindt u me paranoïde, maar ik denk niet dat ik de enige ben die zich afvraagt wat het tandtechnisch laboratorium waar ik gebruik van maak, denkt over mijn tandheelkundige prestaties. Natuurlijk hebben tandtechnische laboratoria wel vaker te maken met zaken als slechte retentieve preparaties, onduidelijke randlijnen (marges), vervormingen van de afdruk, afdrukmaterialen van verschillende viscositeit die niet goed vermengd zijn, onvoldoende reductie en onnauwkeurige beetbepalingen. Maar de hamvraag is: ziet uw tandtechnisch laboratorium uw afdrukken graag binnenkomen of juist niet?

Even wat achtergrondinformatie: ik werk graag samen met een laboratorium bij mij in de buurt. Ik heb ook de grotere laboratoria in de grote steden geprobeerd en ik heb van hun ook prima werk teruggekregen, maar de resultaten van het kleine laboratorium in mijn eigen plaats blijf ik goed vinden. Ze halen de casussen zelf op bij mijn praktijk en brengen ze vaak alweer binnen korte tijd terug. Ze helpen mij als ik dat wil met het aanbrengen van gewenste kleurtinten en leveren zelfs nog met spoed als het bij mij later is geworden dan gepland.

Een paar jaar geleden had ik een lastige casus voor het laboratorium. Ik had te maken met een diepe subgingivale rand bij een gebitselement dat net iets te laag was afgebroken. Het was net niet genoeg voor een kroonverlenging bij een parodontoloog, maar het scheelde maar een haartje. Ik koos uiteindelijk voor het conventionele kroon- en brugwerk. De afdruk was weliswaar goed, maar ik wist dat het laboratorium problemen zou hebben met het vinden van de randlijn. Ik houd altijd graag een vinger in de pap, dus op mijn vrije dag ben ik naar het laboratorium gegaan met mijn loepen, een mes en een rood potlood om zelf het model bij te snijden, zodat ik geen ingewikkelde instructies hoefde op te stellen.

Ik ben denk ik iets van 20 minuten bezig geweest met het bijsnijden van het model en had alle vertrouwen in het eindresultaat. Ik had nog wat tijd over, dus ik heb aangeboden om de modellen bij te snijden van een aantal andere casussen die klaarlagen. Die afdrukken waren niet van mij afkomstig en ik moest al snel inzien hoe moeilijk het is om een randlijn te bepalen op een afdruk die je niet kent. Daardoor ben ik gaan inzien dat we onze tandtechnische laboratoria vaak niet genoeg waarderen. Het is namelijk echt een hele kunst om aan de hand van ons matige werk toch hoogwaardige kronen te vervaardigen.

Daarom besloot ik om andere tandartsen een paar tips te geven die ervoor kunnen zorgen dat uw laboratorium laaiend enthousiast over u is en uw casussen niet met angst en beven tegemoetziet.

Snelle oplossingen zorgen niet voor een sneller resultaat

Als tiener werkte ik ooit in een kleine, geweldig leuke fietsenwinkel in Silicon Valley. Mijn baas, een oud-olympisch kampioen, legde met engelengeduld aan een groepje tieners uit hoe ze fietsen moesten repareren en klanten moesten bedienen. Als tieners zochten we natuurlijk altijd naar snelle oplossingen, om ons werk in een kortere tijd af te hebben. Toen heb ik een van de belangrijkste lessen van mijn leven geleerd: de lange manier is uiteindelijk de snelste manier.

Snelle oplossingen bestaan eigenlijk niet. Ik heb geleerd dat haastig werken meestal een slechte kwaliteit oplevert of ervoor zorgt dat dingen over moeten. De snelle oplossingen in de fietsenwinkel zorgden ervoor dat de reparaties altijd langer duurden, omdat ik het opnieuw moest doen tot het goed was. Ditzelfde principe geldt binnen de tandheelkunde. Natuurlijk kunnen sommige dingen best efficiënter, maar vaak zijn nu eenmaal bepaalde stappen nodig om een hoogwaardig resultaat te behalen. Anders kan het gebeuren dat u steeds opnieuw moet beginnen en zo kostbare tijd verspilt.

• Neem de tijd om de randlijn op de juiste plek aan te brengen.
• Verbreek het contact, bescherm de buurelementen en zorg voor een goed zichtbare randlijn.
• Plaats een opbouw als dat voor een goede retentie noodzakelijk is.
• Reduceer de preparatie voldoende om te zorgen dat het laboratorium u wat aan anatomie kan bieden, maar reduceer het gebitselement niet tot een soort knobbeltje.

Wie zich aan deze stappen houdt, houdt uiteindelijk meer tijd over en krijgt een betere kwaliteit.

Behoud de controle (over bloedingen)

Denk voordat u een retractiedraad legt, een afdruk maakt of een tijdelijke voorziening maakt altijd aan deze woorden: “Behoud de controle.” Dr. Dan Fischer, oprichter van Ultradent Products, Inc., wijst daar al jaren op. Het is absoluut noodzakelijk om de controle te blijven houden over bloedingen van het weefsel en over eventueel ander aanwezig vocht, voor u doorgaat met een tandheelkundige ingreep, welke dat ook is. Als u dat niet doet, blijven uw afdrukken en definitieve restauraties dof, iedere keer weer.

Om dit te bereiken gebruik ik graag een van de vier hemostatische oplossingen van Ultradent Products. Mijn favoriet is het hemostatische middel Astringedent™ X, gemaakt van een ijzeroplossing die ervoor zorgt dat bloedingen binnen enkele seconden worden gestelpt. Bij correct gebruik wordt er coagulum gevormd. Het werkt als een tovermiddel.

Astringedent™ X-hemostaticum

Maar de woorden ‘bij correct gebruik’ zijn daarbij van cruciaal belang voor een goed resultaat. Breng het hemostaticum niet zomaar aan. Volgens de instructies van het product moet de oplossing met voldoende druk worden ingewreven in de sulcus. Om goed te kunnen werken moet het product bij de capillaire vaten kunnen komen en die tijdelijk kunnen afsluiten met iets dat vergelijkbaar is met een kurk. Ik gebruik graag de door Ultradent Products speciaal ontwikkelde, gele Metal Dento-Infusor™-tip om te zorgen dat de Astrigedent X-hemostaticum-oplossing echt in het weefsel en de sulcus van de patiënt terechtkomt. Test met een sterke waterstraal of u uw werk goed heeft gedaan of dat u moet doorgaan met het inwrijven van de oplossing. Als er nog steeds bloedingen voorkomen, wrijf dan verder en test opnieuw tot de bloedingen volledig onder controle zijn. Dit is heel belangrijk voordat u met de retractie begint.

Retractie

Ik ben echt iemand van de retractiedraden. Ik heb tijdens mijn opleiding tandheelkunde geleerd om ze te gebruiken en ik kan er prima mee overweg. Natuurlijk heb ik ook retractie met behulp van een pasta geprobeerd en beschik ik ook over een diodelaser. Maar in de meeste gevallen gebruik ik toch liever retractiedraad.

De Ultrapak™-draden van Ultradent Products

Ultrapak™-draad is anders dan andere verkrijgbare retractiedraden die ik heb gebruikt. Het is niet gedraaid of gevlochten. Het is een gebreide draad. Door de breistructuur heeft het een aantal unieke eigenschappen die geen van de andere draden kunnen bieden. Zo blijft het bijvoorbeeld op zijn plaats zitten als ik het ergens vastzet. Bij andere draden die ik wel eens heb gebruikt, duwde ik het op één punt op de juiste plaats, maar kwam het eerste gedeelte weer los als ik op een andere plaats begon te duwen, wat tot veel overbodige frustratie leidde.

Een standaard gevlochten draad (boven) en de gebreide Ultrapak™-retractiedraad van Ultradent Products

Bij Ultrapak™-draad duw ik mijn draadleginstrument in het materiaal en gaat dat niet door of om de draad heen (wat bij gevlochten en gedraaide draden wel vaak het geval is). Op deze manier is er minder kans op letsel aan het gingivaweefsel. De gebreide draad vormt een holle buis, die de hemostatische oplossingen beter opneemt en vasthoudt. Bovendien oefent de draad lichte druk op de sulcus uit, wat voor weefselretractie zorgt en daarmee voor een veel betere afdruk.

Een voorbeeld van de buisachtige vorm van gebreide Ultrapak-retractiedraad van Ultradent Products

Bij veel casussen maak ik graag gebruik van een dubbele retractiedraad. Eerst breng ik een dunne draad aan in de sulcus (bijvoorbeeld Ultrapak-draad maat 000). Daarna breng ik daaroverheen een dikkere draad aan (Ultrapak-retractiedraad is verkrijgbaar in zes maten), voor optimale retractie. Ik gebruik altijd een langere draad dan ik denk nodig te hebben, als compensatie voor de retractie. Ik breng de draad droog aan of ik dompel hem voor het leggen eerst onder in de hemostatische oplossing. Als ik voor het leggen van de draad de bloedingen goed heb weten te stelpen, leidt het verwijderen van de draad vrijwel nooit tot nieuwe bloedingen.

Daarom vertrouw ik ook nooit alleen op de draad bij het stoppen van bloedingen. Wie ervan uitgaat dat de draad alléén de bloeding wel zal stelpen, krijgt een probleem bij het verwijderen ervan, want vaak worden de kleine propjes van coagulans die de vaten afsluiten, direct meegetrokken bij het verwijderen van de draad en moeten de hemostase en retractie helemaal opnieuw worden gedaan. Daarom is het van cruciaal belang om voor het leggen van de draad de bloedingen onder controle te krijgen. Als de draad op de juiste manier wordt aangebracht en de bloedingen voor het leggen op de juiste manier zijn gestelpt, leidt het verwijderen van de draad niet tot nieuwe bloedingen.

De methode met dubbele retractiedraad, uitgelegd door dr. Pettit

Maak ook altijd gebruik van een hoogwaardig draadleginstrument. De Fischer’s Ultrapak™ Packers-draadleginstrumenten zijn voor mij uitstekend hanteerbaar. Ze zijn net dun genoeg en hebben een kleine kartelstructuur, voor het goed vasthouden en leggen van de draad. Ik ben blij met de kleinere kop, want daarmee kan ik verfijnder en beter gecontroleerd werken. Composietinstrumenten voor approximaal gebruik kunnen dun en zelfs een beetje scherp zijn. Wanneer ze afglijden van de draad en in de sulcus terechtkomen, kunnen ze daar letsel aan het weefsel veroorzaken, wat ik liever wil vermijden.

Fischer’s Ultrapak™ Packers

Conclusie

Natuurlijk is het voor de patiënt in de eerste plaats belangrijk om zorgvuldig te werk te gaan en de beste producten en technieken te gebruiken bij het voorbereiden van de preparatie, het weefselmanagement en de retractie (en natuurlijk is dat ook belangrijk voor de beoordelingen door uw patiënten op Google!). Maar er is nog een ander voordeel van deze nauwkeurige manier van werken: een uitstekende relatie met uw tandtechnisch laboratorium. Als u niet zeker weet wat uw laboratorium vindt van uw werk of waaraan u iets zou kunnen verbeteren, raad ik aan om er gewoon naar te vragen. Misschien hoort u het antwoord niet graag, maar ik kan u garanderen dat u er iets van zult leren. En daar zit hem dan ook de bonus in: iedereen schiet er iets mee op!

Dank jullie wel Donna, Freddie en Aubrey van mijn laboratorium, jullie weten van mijn casussen altijd iets goeds te maken. Ik zou niet zonder jullie kunnen.

Dr. Mark Pettit

Dr. Pettit is in 1994 afgestudeerd aan de opleiding tandheelkunde van de universiteit Creighton. Hij heeft momenteel zijn eigen, kleine privépraktijk in Salt Lake City, waar hij samenwerkt met zijn vrouw, die verantwoordelijk is voor het praktijkmanagement. Zij hebben samen drie zoons opgevoed, die allemaal studeren.

Hoewel hij is opgegroeid in het noorden van Californië, beschouwt dr. Pettit nu de staat Utah als zijn thuis. Hij vindt het heerlijk om in het zomerseizoen fietstochten te maken en werkte jarenlang ieder skiseizoen in deeltijd bij een van de grootste, wereldberoemde skiresorts van Utah, als hobby en bijbaan. Naast zijn werk als tandarts is dr. Pettit ook adviseur en onderzoeker bij Ultradent Products, Inc., op de afdeling klinische zaken.