Gebruikersverlag van Dr. Alexandre Franco

In mijn tandartspraktijk zie ik regelmatig patiënten met één donkergekleurd gebitselement. Omdat het zo vaak voorkomt, denk ik dat elke tandarts er wel bekend mee is. Meestal denken we meteen aan een niet-vitaal gebitselement, een element dat al endodontisch is behandeld. In dat geval zou een speciaal bleekprotocol voor niet-vitale gebitselementen de beste oplossing zijn om de inwendige donkere verkleuring weg te krijgen. Appeltje-eitje, toch?

Bij sommige casussen blijkt verrassend genoeg uit röntgenfoto’s en vitaliteitstests dat er sprake is van een heel andere situatie. Zo ook bij de volgende casus: 

Onlangs bezocht een patiënte van in de dertig onze praktijk. Haar mondgezondheid en mondhygiëne waren uitstekend. Er was maar een ding dat opviel en waar zij niet tevreden over was: frontelement 22 was significant donkerder van kleur (afbeelding 1). 

Afbeelding 1: Initial situation before the whitening treatment

Natuurlijk was mijn eerste gedachte dat dit een niet-vitaal gebitselement was, bijvoorbeeld door een eerdere endodontische behandeling. Ik dacht we dit probleem gemakkelijk konden oplossen met een bleekbehandeling voor niet-vitale gebitselementen. Maar uit de röntgenopname (afbeelding 2) en een vitaliteitstest bleek het element nog in leven te zijn. Het reageerde heel goed op de thermische vitaliteitstest. Bovendien waren er geen tekenen van een toegangscaviteit op het palatinale vlak. Misschien was de verkleuring veroorzaakt door trauma? Ik vroeg de patiënte waarom haar tand donkergekleurd was. 

Afbeelding 2: Röntgenopname: bewijs van vitaliteit van het gebitselement

Ze vertelde dat ze tot een paar jaar geleden actief was als kickbokser. Zij beoefende die sport toen regelmatig. Tien jaar geleden werd zij knock-out geslagen door haar tegenstander met een stoot in haar gezicht. Daarbij werd het gebitselement geraakt. De tand verkleurde door dit trauma. 

Haar verhaal maakte duidelijk dat het cruciaal was om nog eens heel gedetailleerd naar deze casus te kijken. Wat was er precies met het gebitselement gebeurd na de stoot die tot het trauma had geleid? Het element was niet alleen oppervlakkig verkleurd. Er bleek binnenin sprake te zijn van dystrofische calcificatie als reactie op het trauma, met als gevolg de ongewenste verkleuring. Dit is een interne verandering in het anorganische gedeelte van het gebitselement. Het kan worden waargenomen door een nauwkeurige analyse met behulp van röntgen.

Mijn patiënte en zeker ook ik waren op zoek naar een natuurlijke, liefst niet-invasieve procedure. Daarom raadde ik eerst een bleekbehandeling aan, nog voordat we eventueel een restauratieve techniek zouden proberen. Een bleekbehandeling is bij dit soort casussen soms een grote uitdaging, maar de voordelen zijn natuurlijk overduidelijk: de natuurlijke structuur van het gebitselement blijft bij een bleekbehandeling volledig behouden en er is alleen een eenvoudige, niet-invasieve methode nodig. 

Voor we aan de bleekbehandeling begonnen, werd haar gebit professioneel gereinigd door middel van ultrasone scaling, in combinatie met een profylaxepasta. 

Bij de eerste kleurbepaling van dit element (22) was er sprake van kleurtint A3. 

Ik besloot te beginnen met een bleekgel in een lage concentratie, zodat ik een indruk kon krijgen van de moeilijkheid van deze casus. Ik koos voor Opalescence™  PF met 16% carbamideperoxidegel (Ultradent Products) en een individuele bleeklepel. 

Na het maken van de individuele lepel legde ik de patiënte uit hoe ze daarmee moest omgaan en hoe ze de bleekgel moest gebruiken. De patiënte kreeg te horen dat ze de gel ALLEEN in de ruimte moest aanbrengen die hoorde bij het aangetaste gebitselement (22). Deze ruimte was gemarkeerd met een pen. We lieten ook zien hoe die ruimte direct vanuit de spuit eenvoudig te vullen was met Opalescence PF-gel. Door de kleverige, viskeuze formule past de bleekgel zich aan het gebit aan en loopt niet uit de lepel, waardoor de bleekbehandeling veilig verloopt.

Na deze eerste instructies in onze praktijk kon de patiënte heel gemakkelijk thuis doorgaan met de bleekbehandeling. Ze kreeg het advies om de behandeling 15 dagen lang uit te voeren, gedurende vier uur per dag. 

Toen zij na 15 dagen terugkwam voor controle, vergeleken we de kleur van het element nog eens en kwamen uit bij een prachtige kleurtint B1 (afbeeldingen 3 + 4). Mijn patiënte was overdonderd door het resultaat, omdat het maar zo weinig moeite had gekost. Ze zei dat de behandeling heel prettig en gemakkelijk was geweest. Ze was vooral te spreken over de mogelijkheid om de lepel overal te dragen en op ieder moment van de dag, zonder dat zij er last van had.

Afbeelding 3 & 4: Eindresultaat na bleekbehandeling 

Ik was erg blij dat mijn voorzichtige, niet-invasieve aanpak zo’n succes had gehad.

Zoals ik hierboven al zei, koos ik voor een bleekgel in een lage concentratie, omdat ik een zo mild en minimaal invasief mogelijke behandeling wilde. Deze beslissing was een belangrijk onderdeel van mijn diagnose. Ik kon zo zien welke resultaten mogelijk waren met een gel in een lagere concentratie. Het voordeel was dat deze behandeling alle andere opties nog open zou laten. Als het resultaat was tegengevallen, had ik de behandeling kunnen voortzetten, mogelijk zelfs met behulp van invasievere restauratietechnieken.

In dit geval was ik blij dat er geen andere maatregelen meer nodig waren!

Over de gebruiker: 

Dr. Alexandre Franco

 *   Eigen praktijk in Figueira da Foz, Portugal
 *   Postdoctoraal orthodontie (Brazilië)
 *   Postdoctoraal implantologie (Brazilië)
 *   Master mondziekten (Portugal)