Jarenlang heb ik graag gewerkt met mijn degelijke halogeenpolymerisatielamp. Maar toen kwamen de ledpolymerisatielampen op de markt en die zijn nu met recht de standaard op het gebied van lichtuitharding. Toch is het goed om u te realiseren dat niet alle polymerisatielampen dezelfde voordelen bieden.

Om de kwaliteit van polymerisatielampen te kunnen beoordelen, moeten we goed kijken naar de details. Bij Ultradent Products zijn we al sinds 1997 bezig met ledtechnologie. Wij realiseerden ons toen al dat leds de technologie van de toekomst zouden worden. Maar we wisten ook dat ledlampen moesten worden afgestemd op de vereisten van het composietmateriaal en de behoeften van tandartspraktijken. Inmiddels heeft onze VALO™-polymerisatielamp er een hele familie bij gekregen: hoogwaardige producten met uitstekende uithardingsmogelijkheden voor iedere klinische situatie.

In mijn optiek zijn dit de belangrijkste criteria voor de beoordeling van polymerisatielampen:

Lichtgeleider

Bij ‘klassieke’ polymerisatielampen was de lichtbron (een halogeenlamp) ingebouwd in een lichtkamer. Van daaruit werd het licht naar buiten geleid via een lichtgeleider. Zelfs fabrikanten van sommige ledpolymerisatielampen hebben besloten om deze constructie aan te houden. Het nadeel hiervan is dat lichtgeleiders het vermogen verminderen. Bovendien zijn ze vaak 45° gebogen om te voorkomen dat er te veel energie verloren gaat. Dat is al meteen de eerste uitdaging. Die hoek van 45° maakt het lastig om het lichtemissievenster parallel te krijgen met het occlusievlak, wat nodig is voor de optimale belichting van een caviteit. Dat geldt zeker voor het posterieure gebied. Bovendien kan er bij glasvezel lichtverlies optreden. Door een goed ontworpen belichtingskop kunnen wij ervoor zorgen dat de lichtbundel niet te ver uitwaaiert (afb. 1).

Afb. 1: Een uitwaaierende bundel beperkt de binnenkomende energie. Hier te zien aan de hand van een glas appelsap: de kop van de VALO-polymerisatielamp is voorzien van een uniek systeem van glazen lenzen, waardoor de kenmerkende gecollimeerde, gemengde lichtbundel ontstaat (boven). Een polymerisatielamp zonder lens heeft een veel breder uitwaaierende lichtbundel (onder).

Mijn conclusie: voor een goede lichtuitharding is de lichtgeleider heel belangrijk. Door een verkeerd ontwerp en de onhandige positionering die daar het gevolg van kan zijn, kan er een aanzienlijk verlies aan vermogen optreden. Idealiter zouden tandartsen de beschikking moeten hebben over een polymerisatielamp met een slanke belichtingskop, met daarin led-elementen voor directe verlichting, waarvan het licht wordt geleid door middel van een lens.

Lichtontwerp

Polymerisatielampen moeten zorgvuldig op de juiste plaats in de mond worden gehouden, zodat het licht het uit te harden materiaal altijd goed kan bereiken. Dat is vaak best lastig, want de patiënt kan zijn mond niet altijd wijd opendoen. Doordat gedeelten van de caviteit in de schaduw blijven, wordt niet al het composietmateriaal goed genoeg aan het polymerisatielicht blootgesteld. En dan is er nog de tweede uitdaging: de behuizing van de polymerisatielamp. Die moet handig en slim zijn ontworpen (afb. 2). Ook moet hij stevig zijn en goed bestand tegen de manier waarop er in de tandartspraktijk dagelijks mee wordt omgesprongen.

Afb. 2: Een polymerisatielamp moet in de hele mond goed kunnen worden gepositioneerd, ook bij occlusale caviteiten in de zijdelingse delen. Dankzij de smalle kop van de VALO-polymerisatielamp (rechts) komt hij gemakkelijk en direct op alle plaatsen waar uitharding nodig is.

Mijn conclusie: een polymerisatielamp moet robuust zijn en goed bestand zijn tegen breken. De vorm moet zo zijn dat de gebruiker ieder vlak van een gebitselement kan bereiken en zo optimaal mogelijk kan belichten, ook als er sprake is van een kleine mond (kinderen).

Lichtintensiteit

De eerste ledpolymerisatielampen waren van een nogal matige kwaliteit, maar de intensiteit van de huidige ledlampen levert betere resultaten op dan kwartshalogeenlampen. Dat is een groot voordeel, vooral omdat door deskundigen is vastgesteld dat veel composietvullingen niet goed worden uitgehard. Om het zekere voor het onzekere te nemen, moet een polymerisatielamp een vermogen hebben van meer dan 1.000 mW/cm². Hopelijk gaan ook fabrikanten van composietmaterialen ertoe over om duidelijker te vermelden hoeveel energie er nodig is voor een goede uitharding van hun materialen. Op basis daarvan kan de tandarts dan het juiste apparaat kiezen en de juiste tijdsduur en intensiteit bepalen.

Mijn conclusie: een ledpolymerisatielamp met verschillende lichtintensiteiten is het meest geschikt om betrouwbare uithardingsresultaten in alle klinische situaties te realiseren (afb. 3).

Afb. 3: Dankzij de verschillende uithardingsstanden kan gemakkelijk worden voldaan aan de eisen van verschillende klinische situaties. Experts adviseren minimaal 1.000 mW.

Breedbandspectrum

Halogeenlampen hadden letterlijk een ingebouwd ‘breedbandspectrum’. Het spectrum van ledlampen is van nature minder breed. Veel ledlampen brengen alleen licht voort tussen de 440 en 480 nm. Dit is goed voor kamferchinon, de meestgebruikte foto-initiator, maar andere veelgebruikte foto-initiatoren, zoals Lucerin TPO en PPD, hebben een ander uithardingsspectrum. Het komt zelfs voor dat een composiet deze initiatoren bevat zonder dat de fabrikant dit vermeldt. Voor deze initiatoren moeten lagere golflengten worden gebruikt (afb. 4).

Afb. 4: Om niet alleen kamferchinon te kunnen uitharden, maar ook andere foto-initiatoren, moet een polymerisatielamp beschikken over een breedbandspectrum. Daarmee kan ieder lichtuithardend materiaal veilig en betrouwbaar worden uitgehard.

Mijn conclusie: om alle lichtuithardende materialen goed te kunnen uitharden, moeten ledpolymerisatielampen een breed spectrum aan golflengten beslaan (ook van minder dan 440 nm).

Energie-efficiëntie

Halogeenpolymerisatielampen zetten slechts 2 tot 5% van hun stroomverbruik om in nuttig blauw licht. Leds zijn minimaal tien keer zo efficiënt, omdat ze minder vermogen vragen en bij het voortbrengen van blauw licht minder overtollige warmte produceren.

Dankzij het feit dat leds minder stroom verbruiken, werken veel ledpolymerisatielampen op batterijen en konden ze snoerloos worden uitgevoerd. Deze ledpolymerisatielampen worden geleverd met kleine batterijen met een hoog vermogen, waardoor snoerloze polymerisatielampen dezelfde lichtintensiteit kunnen voortbrengen als polymerisatielampen die wel op de netvoeding worden aangesloten. Een van de problemen daarbij waren de kosten van het vervangen van de batterijen nadat ze waren uitgewerkt. Voor de VALO™-polymerisatielamp worden standaardbatterijen gebruikt, zodat ze nog jarenlang gemakkelijk te vervangen zullen zijn.

Mijn conclusie: het is belangrijk dat een polymerisatielamp altijd klaar is voor gebruik. Zorg er daarom voor dat hij werkt op standaardbatterijen of dat hij kan worden aangesloten op netvoeding.

Warmteproductie

Net als alle polymerisatielampen met een hoog vermogen, brengen ook ledpolymerisatielampen wat warmte voort. Uit onderzoek blijkt echter dat oververhitting van de pulpa en het gebitselement zeer onwaarschijnlijk is. In gevallen waarin gebruik wordt gemaakt van een hogere intensiteit, is een korte onderbreking van enkele seconden voldoende om opwarming te voorkomen. Zorg ervoor dat de weke delen niet worden belicht, omdat die het licht sterker absorberen en daardoor meestal veel gevoeliger zijn voor opwarming: rood tandvlees absorbeert veel meer licht dan het witte, reflecterende weefsel van de gebitselementen. Zorg voor voldoende koeling tijdens de restauratie van gebitselementen waarbij de gingiva betrokken is, door tijdens het restaureren lucht over het gebitselement te blazen.

Mijn conclusie: warmteontwikkeling is door een geschikte belichtingstechniek goed beheersbaar. Het is belangrijk om te zorgen voor voldoende energietoevoer naar de restauratie.

Ontwerp en constructie van de VALO™-polymerisatielampen

Bij het ontwerp en de opbouw van onze VALO-polymerisatielampen hebben wij rekening gehouden met al de eisen die hierboven genoemd staan. U merkt het verschil direct: er is geen andere polymerisatielamp op de markt die zo duurzaam is en tegelijkertijd zo’n gevoel van hoge kwaliteit geeft. Met de standen voor 1.000, 1.400 en 3.200 mW/cm² van de VALO-polymerisatielamp en 1.000, 1.600 en 3.200 mW/cm² van de VALO Grand-polymerisatielamp kunnen klassieke, in lagen opgebouwde composietvullingen worden uitgehard. Daarnaast is het ook mogelijk om uit te harden door keramiek of door dikkere lagen composiet heen. Ook is polymerisatie binnen enkele seconden mogelijk, een methode die heel geschikt is voor de behandeling bij kinderen.

Alle VALO-ledpolymerisatielampen maken gebruik van een standaard breedbandled (light-emitting diode). Dankzij het zeer intensieve licht met een golflengte van 385 – 515 nm kunnen alle lichtuithardende tandheelkundige materialen goed worden uitgehard. Het ongelooflijk sterke licht van de lamp dringt ook door keramiek heen en is daardoor in staat om een onderliggend composietcement uit te harden, net als bij een hoogwaardige halogeenlamp. En dankzij het slanke ontwerp kan de VALO-ledpolymerisatielamp gemakkelijk in de mond worden ingebracht.

De eisen aan een hoogwaardige polymerisatielamp zijn divers en dat geldt ook voor de verschillende manieren van werken van de gebruikers ervan. Daarom hebben wij een hele familie van VALO-polymerisatielampen ontwikkeld (afb. 5). U kiest zelf waarmee u wilt werken: de VALO Corded-polymerisatielamp is heel slank en een echte lichtgewicht (het handstuk weegt slechts 115 g). Het snoer is heel dun en flexibel. De VALO Cordless-polymerisatielamp werkt op moderne, kleine lithium-ionbatterijen met een hoog vermogen. Daardoor heeft deze polymerisatielamp geen snoer nodig. Maar zelfs met batterijen weegt deze polymerisatielamp heel weinig (slechts 170 g) en de kop is net zo slank als die van de VALO Corded-polymerisatielamp.

De derde en tevens nieuwste variant is de VALO Grand- polymerisatielamp. De VALO Grand heeft alle voordelen van de revolutionaire, bekroonde VALO-polymerisatielamp, maar dan met een 50% grotere lens. Met deze 50% grotere lens kan met de VALO Grand-polymerisatielamp in één keer een molaar van 10 mm worden belicht. U bespaart dus tijd en geld, omdat een restauratie in één polymerisatiecyclus volledig en efficiënt kan worden uitgehard. Een van de problemen waar tandartsen en patiënten vaak mee te maken hebben, zijn onvoldoende uitgeharde restauraties. Vooral in de zijdelingse delen kunnen deze restauraties snel falen. Dit zorgt voor pijn bij de patiënt en extra werk voor de tandarts. De VALO Grand-polymerisatielamp voorkomt dit probleem doordat het vermogen kan worden ingesteld in drie standen die bepalen hoe snel de uitharding verloopt: Standard, High Power Plus en Xtra Power. Dankzij zijn grote dekking (12 mm) en de optimaal gecollimeerde bundel levert de lamp voor veel verschillende oppervlakken een constant, uniform lichtvermogen wat zorgt voor een betrouwbaar en hoogwaardig resultaat. De lamp is eenvoudig en comfortabel in het gebruik. Er bevindt zich aan beide kanten van het handstuk een aan/uit-knop, dus hoe de gebruiker de polymerisatielamp ook positioneert, de knop is gemakkelijk en snel gevonden. De VALO Grand-polymerisatielamp is verkrijgbaar met en zonder snoer.

Het proces van lichtuitharding, dat vaak aan de tandartsassistent wordt uitbesteed, verdient absoluut meer aandacht. Alleen uitharding met een krachtige, handige polymerisatielamp en de juiste techniek leidt tot duurzame en esthetische restauraties. De polymerisatielampen VALO en VALO Grand zorgen bij iedere uithardingsstap voor betrouwbare en optimale resultaten, zonder dat er concessies moeten worden gedaan.

Met vriendelijke groeten,

Dan Fischer

Keuze uit onze verschillende VALO-ledpolymerisatielampen. De volgende eigenschappen hebben ze allemaal gemeen: de slanke kop, het hoge vermogen, de breedbandleds, de geconcentreerde lichtbundel en het robuuste en stevige ontwerp.

Over dr. Fischer

Dr. Dan Fischer is de oprichter en CEO van Ultradent Products, Inc., een toonaangevende fabrikant op het gebied van hoogwaardige tandheelkundige materialen, apparatuur en instrumenten, met een geschiedenis van 40 jaar op het gebied van innovatie en kwaliteit. Producten van Ultradent worden door tandartsen, orthodontisten, groepspraktijken, tandtechnische laboratoria, overheidsinstellingen en universiteiten over de hele wereld gebruikt. De missie van Ultradent Products is het verbeteren van de mondgezondheid wereldwijd. Ga voor meer informatie naar ultradent.com/nl.